Pchły to owady, które są pasożytami zewnętrznymi żywiącymi się wyłącznie krwią ssaków (w tym ludzi) oraz ptaków. W ciągu doby dorosła pchła jest w stanie wypić 20 razy więcej krwi niż sama waży. Larwy natomiast żywią się szczątkami organicznymi, strawioną krwią wydaloną z kałem dorosłych pcheł, martwymi szczątkami skóry, włosów, piór i innymi organicznymi zanieczyszczeniami. Znanych jest obecnie 3000 gatunków pcheł i nada są opisywane nowe. Najpospolitsze gatunki to pchła ludzka (Pulex irritans), pchła szczurza (Xenopsylla cheopis), pchła piaskowa (Tunga penetrans), pchła kocia (Ctenocephalides felis) i pchła psia (Ctenocephalides canis).
W historii pchły wykorzystywane były jako cyrkowi aktorzy, ale także jako broń biologiczna. Używano je między innymi jako wektor groźnych bakterii – pałeczek dżumy.
Morfologia
Pchły mają ciało bocznie spłaszczone; jest ono odporne na zgniatanie i podwyższone ciśnienie. Ciało jest najczęściej ciemno ubarwione i pokryte drobnymi szczecinkami skierowanymi w tylną stronę. Wielkość tych owadów waha się od 1 do 6 mm. Dorosłe pchły maja aparat gębowy kłująco-ssący przystosowany do pobierania krwi ze swojego żywiciela. Posiadają krótkie czułki umieszczone w zagłębieniach głowy, nie posiadają skrzydeł. Pchły mają silne odnóża, które umożliwiają charakterystyczne skoki na duże odległości i wysokości. Wysokość skoku pchły może wynieść nawet 7 cm, zaś odległość blisko 18 cm. Jest to długość około 200 razy większa niż długość ciała owada, co czyni je jednymi z najlepszych skoczków w świecie zwierząt. Poza tym ocenia się że dorosła pchła może uciągnąć nawet 400-krotność swojej masy.
Występowanie
Wśród pcheł spotkać możemy gatunki występujące przez cały rok, jak i takie, które pojawiają się najliczniej i rozmnażają w określonych porach roku. Poza tym rozróżnia się gatunki, które żyją stale w gniazdach (legowiskach, norach) swoich żywicieli, ale także i takie, które niemal przez cale swoje życie przebywają na ciele (w sierści, na skórze) gospodarza.
Biologia
Typowa populacja pcheł składa się w 50% z jaj, 35% larw, 10% poczwarek i 5% osobników dorosłych. W sprzyjających warunkach cykl życiowy pchły trwa 2-3 tygodnie. Może jednak być przedłużony nawet do 8 miesięcy. Szacuje się, że jedna samica może złożyć w sumie od 600 do 2000 jaj. Dorosłe osobniki potrzebują do przeżycia czy złożenia jaj świeżej krwi, ale mogą przeżyć nawet rok bez pobierania pokarmu. Jaja mogą być kuliste albo wydłużone, zazwyczaj białe, składane albo w gnieździe albo wprost na sierści po 45 do 50 sztuk przez okres nawet 100 dni. Z jaj rozwijają się pozbawione odnóży robakowate, cielistego koloru larwy, które nie są pasożytami, ale bytują w bezpośrednim sąsiedztwie swoich bliskich żywicieli. Można je spotkać masowo w legowiskach zwierząt, w szparach w podłodze, meblach i innych trudno dostępnych podczas sprzątania miejscach, gdzie żywią się martwymi szczątkami organicznymi.
Oznaki obecności pcheł w otoczeniu
Pchły wnikają do naszych domów najczęściej poprzez psy i koty trzymane przez nas w mieszkaniach. Zainfekowane pchłami zwierzęta przenoszą na sobie w sierści i na skórze te pasożyty.
O obecności w naszym otoczeniu pcheł mogą świadczyć zachowania naszych domowych pupili – psów i kotów, powodujące swędzenie wywołane żerowaniem (czerwone, swędzące krosty).
Zaatakowane przez pasożyta zwierzęta o wiele częściej drapią się intensywnie po skórze; są bardziej nerwowe i rozdrażnione. Poza tym stwierdzone na skórze psów i kotów lub w ich legowiskach „czarne punkciki” to nic innego jak odchody pcheł.
Większość ukąszeń u ludzi zwykle znajduje się na kostkach nóg i może powodować podrażnienie i ból trwający kilka minut, godzin lub dni w zależności od własnej wrażliwości.
Najbardziej niebezpieczne choroby jakie mogą przenosić pchły na człowieka to: dżuma, dur plamisty, tularemia i wąglik. Są tez nosicielami tasiemca psiego oraz karłowatego. Wywołują alergiczne pchle zapalenie skóry.
Profilaktyka i zwalczanie
Najlepszą profilaktyką jest dbałość o higienę naszych podopiecznych, czyli zazwyczaj psów i kotów. Istotne jest także częste i dokładne odkurzanie dywanów, wykładzin, przestrzeni pod meblami czy legowisk. Trzeba jednak pamiętać, by zaraz po zakończeniu odkurzania wyrzucić worek wraz z jego zawartością.
Zabiegi czesania pozwalają na wczesne wykrycie inwazji pcheł, a co za tym idzie, umożliwiają podjecie działań zmierzających do pozbycia się pasożytów. Warto pomyśleć o specjalnych obrożach przeciwpchelnych, zwłaszcza gdy koty i psy maja możliwość spacerowania bez opieki swych właścicieli.
Zwalczanie pcheł nie jest łatwe, zwłaszcza niszczenie stosunkowo odpornych na środki chemiczne jaj i poczwarek. W przepadku naszych podopiecznych usuwanie pcheł powinno odbywać się pod kontrola weterynarza o ile to niezbędne, także w ścisłej współpracy z firmami sektora DDD.
Zapraszamy do naszego sklepu stacjonarnego oraz na naszą stronę z preparatami do zwalczania pcheł:
