Szczur wędrowny jest kosmopolitycznym gatunkiem gryzonia, którego średnia masa ciała wnosi około 400 gramów. Pochodzi on z Azji, konkretnie z północnych Chin. Wraz z szlakami handlowymi oraz kolonizacja nowych obszarów rozprzestrzenił się błyskawicznie, a jedynym miejscem nie zamieszkałym przez ten gatunek jest Antarktyda.
Szczury wędrowne są uznawane za bardzo poważne szkodniki, szczególnie ze względu na to, że pasożytują na nich wszy i pchły, które przenoszą wiele chorób groźnych dla ludzi. Należą do nich dżuma, tyfus plamisty, włośnica, tularemia i leptospirozy. Same szczury szkodzą ludziom poprzez wyjadanie i zanieczyszczanie odchodami zapasów jedzenia, oraz uszkadzanie instalacji i budynków. Mogą zabijać zwierzęta domowe i hodowlane. W dużych miastach Polski średnio jeden szczur przypada na jednego człowieka, choć według części ocen liczba gryzoni może być kilkakrotnie większa.
Budowa i rozwój
Szczur wędrowny (Rattus norvegicus) waży około 400 g, ma ciało długości 200-250 mm, a ogon długości 150-200 mm. Gryzoń ten ma małe oczy, zaokrąglony pysk i podobnie jak inne gatunki szczurów jest praktycznie wszystkożerny. W ciągu doby potrafi zjeść około 50 g pokarmu. Najchętniej bytuje w pobliżu źródła wody, budynków i kanalizacji. Potrafi wysoko się wspinać, choć nie jest pod tym względem tak sprytny jak szczur śniady. Szczury wędrowne żyją około 9-18 miesięcy, samica ma średnio 7 miotów rocznie, za każdym razem rodzi od 8 do 10 młodych.
Szczury znane są z dużego tempa rozmnażania. Samica szczura wędrownego osiąga zdolność do rozrodu w wieku 3-4 miesięcy.
Szczur wędrowny może rozmnażać się przez cały rok, chociaż częstotliwość rozrodu wzrasta w ciepłych miesiącach roku. Jako zwierzęta społeczne, rozmnażają się w dużych grupach. Ciąża trwa 22–24 dni, w miocie rodzi się średnio 8 młodych wymagających intensywnej opieki, o masie około 5 gramów. Często szczurzyce gniazdują wspólnie, razem opiekując się młodymi; w sytuacji gdy matka zginie, inne samice zaopiekują się jej młodymi. Około 18 godzin po porodzie samica ponownie wchodzi w ruję.
Szczęki szczura mogą naciskać z siła 10 000 kg, dzięki czemu z łatwością przegryzają się przez plastikowe rury wodociągowe, systemy nawodnień i kontenery na śmieci, drewniane pudelka, mur cementowy i nawet bloki z żużla. Zęby szczura rosną cały czas do 15-17 cm rocznie.
Występowanie
Początkowo zamieszkiwały lasy oraz obszary porośnięte gęstymi krzewami a także brzegi strumieni i tereny podmokłe, a rozprzestrzenił się z rozwojem rolnictwa, powstaniem kanałów irygacyjnych i pól ryżowych. Z czasem postawiły na zamieszkiwanie w bezpośredniej bliskości domostw ludzkich. Szczur wędrowny jest pospolitszy w chłodniejszym klimacie umiarkowanym, w tropikach zamieszkuje tylko środowiska znacznie przekształcone lub stworzone przez człowieka, jak budynki, kanały ściekowe i porty.
Szczur wędrowny prowadzi naziemny tryb życia, jest aktywny głównie nocą i o zmroku. Kopie nory, często w pobliżu wody. Jest doskonałym pływakiem, czym zasłużył na przydomek „szczura wodnego”. Potrafi przepłynąć dystans 2–2,5 kilometra.
Pożywienie
Nocą szczury wędrują w poszukiwaniu jedzenia. Znaczą drogi przy użyciu moczu. Są wszystkożerne. W miastach żywią się głównie odpadkami pozostawionymi przez ludzi. Jedzą pokarm roślinny: liście, korzenie, gałązki, nasiona, orzechy, owoce, kwiaty i warzywa. Preferują jednak pokarm zwierzęcy. Zjadają bezkręgowce, jaja i padlinę, potrafią polować, atakują pisklęta i dorosłe ptaki, myszy i małe jaszczurki. Potrafią atakować także zwierzęta większe od siebie, w tym hodowlane, jak króliki i prosięta.
Zwalczanie
Metody zwalczania możemy podzielić na chemiczne i niechemiczne. Do tych drugich zaliczamy: pułapki żywołowne, lepy czy gilotynki i potrzaski. Można stosować je samodzielnie, aczkolwiek zazwyczaj stanowią one uzupełnienie metod kontroli chemicznej.
Niektórzy stawiają na metodę biologiczna i sprowadzają na tereny osiedli koty, które są drapieżnikami gryzoni. Szczury maja wstręt do zapachy kociego moczu i unikają miejsc naznaczonych tym zapachem. Niemniej efekt ten nie jest trwały i po jakimś czasie szczury są zmuszone do poszukiwania pożywienia. Podsumowując ciężko jest pozbyć się szczurów z okolic siedzib ludzkich. Nawet niewielka liczba pozostałych osobników jest bowiem w stanie bardzo szybko odbudować cała populacje.
Zapraszamy do naszego sklepu stacjonarnego oraz na naszą stronę z preparatami do zwalczania szczurów:
